Tuesday, November 25, 2025

ЗБОРУВАЊЕТО НА ПОВЕЌЕ ЈАЗИЦИ ГО ЗАБАВУВА КОГНИТИБНОТО СТАРЕЕЊЕ

Невронаучниците проучувале повеќе од 80.000 луѓе и откриле дека зборувањето повеќе јазици може да го забави стареењето на мозокот
Огромна анализа на податоци од широк спектар на учесници пронајде поврзаност помеѓу повеќејазичноста и когнитивното стареење

Ново истражување сугерира дека повеќејазичноста може да го забави когнитивното стареење. 
Кога станува збор за здраво стареење на мозокот, советите обично вклучуваат здрава исхрана, активен престој и одржување социјални врски. Сепак, новите докази додадоа дополнителна задача на списокот - учење на друг јазик.

Истражувачите откриле дека зборувањето повеќе јазици може да биде поврзано со намален ризик од забрзано когнитивно стареење. Нивната студија, објавена на 10 ноември во списанието Nature Aging, покажува дека поттикнувањето на повеќејазичноста може да биде корисна стратегија за јавно здравје.

Додека некои претходни студии покажаа дека зборувањето повеќе јазици може да помогне во заштитата на меморијата и вниманието, целокупниот заклучок е прилично неубедлив поради малите големини на примероците, несоодветните начини за мерење на стареењето и други фактори. Со анализа на податоци од анкети на повеќе од 86.000 здрави лица на возраст од 51 до 90 години во 27 земји низ Европа, тимот што стои зад неодамнешниот труд избегна некои од овие стапици.

„Ефектите од повеќејазичноста врз стареењето отсекогаш биле контроверзни, но не мислам дека имало студија од ваков обем претходно, што се чини дека ги демонстрира доста решително“, изјави за Кејти Кавана од „Nature“ Христос Плијацикас, когнитивен невронаучник на Универзитетот во Рединг во Англија, кој не бил вклучен во студијата.

Истражувачкиот тим што стои зад новата работа ја утврди разликата помеѓу вистинската хронолошка возраст на секој учесник и нивната предвидена возраст врз основа на фактори на здравје и начин на живот. Ако нечија предвидена возраст е многу поголема од нивната хронолошка возраст, тие стареат побрзо од очекуваното, што може да го зголеми ризикот од болести поврзани со возраста, според Амбер Луиз Брајс од „Euronews“.

Научниците го испитале јазот на секој учесник помеѓу нивната хронолошка и предвидена возраст во однос на бројот на јазици што ги зборувале, врз основа на самопријавување.

Компјутерските анализи покажаа дека повеќејазичните говорници имаат околу половина помала веројатност да доживеат забрзано стареење во споредба со оние кои зборуваат само еден јазик. Заштитниот ефект на повеќејазичноста остана кога истражувачите ги земаа предвид јазичните, физичките, социјалните и социополитичките фактори на ниво на земја, како што се квалитетот на воздухот и родовата еднаквост. И колку повеќе јазици зборува некој, толку подобро.

„Секој дополнителен јазик обезбеди мерлива заштита“, изјавува за Euronews Агустин Ибањез, коавтор на студијата и невронаучник на колеџот Тринити во Даблин. „Зборувањето на неколку јазици континуирано вежба повеќе системи. Ве принудува да управувате со вниманието, да ги инхибирате пречките и да се префрлате помеѓу јазичните правила, што ги зајакнува мрежите кои имаат тенденција да ослабуваат со возраста“, додава тој.

Забавен факт: Креативните хобија може да помогнат и во одржувањето на младоста на вашиот мозок
Редовното правење уметност, музика, па дури и играњето одредени видео игри може да го одложи стареењето на мозокот. Овие хобија може да бидат дури и подобри од традиционалните когнитивни вежби, како што се загатки, бидејќи креативното размислување бара повеќе области на мозокот.

Многу препораки за здравјето на мозокот се фокусираат на намалување на штетата акумулирана од мозокот во текот на животот преку промени во животниот стил, но новата студија сугерира дека едноставното зборување повеќе јазици може да го подобри тоа колку добро мозокот ја компензира штетата, вели Ету Мау, психијатар на Универзитетот во Окленд, кој не учествувал во студијата, во експертска реакција на студијата составена од Центарот за научни медиуми (Нов Зеланд). Во светлината на новите наоди, тој е загрижен дека предложените намалувања на наставата по јазикот на домородното население Маори во училиштата во Нов Зеланд „би можеле да имаат несакани ефекти врз здравјето на мозокот и стареењето“.

Резултатите од трудот на крајот ги поттикнуваат креаторите на политиките да го интегрираат учењето јазици во нивните стратегии за здравје и образование, со особено значење за земјите што зборуваат англиски. Додека 50 до 70 проценти од светот е повеќејазичен, повеќето мајчини говорници на англиски се еднојазични, објаснува во истата експертска реакција Стивен Меј, научник за образование на Маори и домородни луѓе на Универзитетот во Окленд, кој исто така не бил вклучен во студијата.

Macedonian Timeline Australia

No comments:

Post a Comment